TEREKE TEMSİLCİSİ ATANMASI İSTEMLİ DAVALARDA ESASA İLİŞKİN ŞARTLAR (TMK.m.640/3)

Av.Ali Mert Karakılçık

Yargıtay uygulaması ve doktrinde ifade edildiği üzere, tereke temsilcisi atanabilmesi için ortada bir miras ortaklığının bulunması gerekir. Şayet mirasçılar tarafından terekeye konu malvarlığı üzerinde miras ortaklığı sonlanmışsa, miras paylaşılmışsa ya da paylı mülkiyete geçilmişse terekeye temsilci atanması mümkün değildir (Yargıtay 2.Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Uğur GENÇCAN, Tereke Hukuku, s.443 ; Prof.Dr.Oruç Hamdi ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2573-2574). Gerçekten de kanun koyucunun tereke temsilcisine dair düzenlemesindeki amacı yalnızca mirasçılar vasıtasıyla terekenin idaresiyle ilgili ortaya çıkan yetersizliği ortadan kaldırmaktan ibarettir. Ancak bu amaca başka yollarla zaten ulaşılmışsa, tereke temsilcisi atanmasına gerek yoktur. Zira mahkeme her başvuru durumunda tereke temsilcisi atamakla yükümlü değildir (Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesi 01.07.2021 T. 2021/1268 E. 2021/944 K.).

Önemi gereği tekraren belirtmek gerekir ki miras ortaklığının mevcudiyeti, tereke temsilcisi atanabilmesinin şekli şartlarından biridir. Şayet miras ortaklığı herhangi bir sebeple dağılmış ya da ortadan kalkmışsa, tereke temsilcisine duyulan ihtiyaç da ortadan kalkar (Dr.Murat ORUÇ, Miras Ortaklığı Temsilcisi, s.202). Miras ortaklığı, başka bir ortaklık türüne dönüştürülürse, tereke temsilcisine duyulan ihtiyaç yine ortadan kalkacaktır (Dr.Murat ORUÇ, Miras Ortaklığı Temsilcisi, s.203). O halde iştirak hükümlerinin uygulanmasına yer olmayan bir yerde tereke temsilcisi atanmasına karar verilemez. Yargıtay uygulaması ve doktrinde de benzer yönde görüş mevcuttur;

“…Tereke temsilcisi atanması bakımından diğer bir şart, miras ortaklığının varlığını sürdürüyor olmasıdır. Şayet miras ortaklığı örneğin mirasın paylaştırılması suretiyle sona erdirilmişse, bu durumda tereke temsilcisi atanması olanaklı değildir.(Prof.Dr.Oruç Hamdi ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2573-2574).

“…mirasçılar miras ortaklığını farklı bir birliktelik haline, örneğin bir adi ortaklığa veya PAYLI MÜLKİYETE DÖNÜŞTÜRMÜŞLERSE  ya da MK.644’deki ilke ve esaslara uyarak tereke tamamen mahkemece paylı mülkiyet haline getirilmişse, bu durumlarda miras ortaklığı söz konusu değildir ve tereke temsilcisi de atanamaz. Çünkü mirasçılar bu durumlarda mirası paylaştırmışlardır ve terekenin mirasçılarca paylaşılmadan sonra TEREKE TEMSİLCİSİ ATANMASI OLANAKLI DEĞİLDİR.(Prof.Dr.Oruç Hamdi ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2574).

Yargıtay 14.Hukuk Dairesi’nin 16.4.2019 Tarihli 2016/9806 Esas 2019/3446 Karar sayılı kararında da tereke temsilcisi atanması isteminin değerlendirmesine geçilmeden önce mirasın paylaşılıp paylaşılmadığının incelenmesi gerektiği vurgulanmıştır; “…Somut olayda, terekelerine temsilci tayini istenilen murislerin mirasçılık belgeleri temin edilip davacının her bir muris açısından aktif dava ehliyetinin olup olmadığı, TMK’nın 640. maddesiyle paylaşmaya kadar miras ortaklığına bir temsilci atanması olanağının sağlandığı gözetilerek murislerin MİRASININ PAYLAŞILIP PAYLAŞILMADIĞI, davacının bu davayı açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığı tespit edilmelidir. Davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğunun anlaşılması halinde diğer mirasçıların davada davalı sıfatıyla yer almaları sağlanmalı, gösterdikleri deliller toplanmalıdır.”

Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 17.9.2012 Tarihli 2011/6203 Esas 2012/13489 Karar sayılı kararı; “…Ancak, TTK’nun 521/1. maddesine göre, bir payın miras yoluyla iktisabı için aranan herhangi bir şekil şartı bulunmadığı gibi, iktisap için diğer ortakların iznine de gerek yoktur. Bu nedenle, murisin ölümü üzerine paylar hiçbir işleme gerek kalmaksızın mirasçılarına intikal ettiğinden, İŞTİRAK HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINA GEREK BULUNMAMAKTADIR. Bu itibarla, murisin paylarının gerçek kişi davacı ve dava dışı diğer ortaklar olan mirasçılarına, miras payları oranında intikal ettiğinin kabulü ile toplantı nisabı konusunda değerlendirme yapılıp, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi yerinde görülmemiş, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın bozulmasına karar vermek gerekmiştir.”

Yine doktrinde de ifade edildiği üzere tereke temsilcisi atanması bakımından şekli şartlardan birisi, tereke temsilcisine ilişkin ihtiyacın başka şekillerde karşılanmamış olmasıdır. Şayet terekenin idaresiyle ulaşılmak istenen amaca başka yollarla zaten ulaşılmışsa, artık tereke temsilcisi atanması mümkün değildir (Prof.Dr.Oruç Hami ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2575). Yine salt mirasçılar arasındaki mirasın terekenin işletilmesi ve yönetimine ilişkin görüş ayrılıkları terekenin yönetimi ve işletilmesi bakımından bir yetersizlik durumu (zafiyet), kısaca miras ortaklığını bakımından bir eylem yetersizliği (hareket kabiliyetsizliği) durumu yaratmadıkça, “tek başına tereke” temsilciliği tesisine imkan tanımaz (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortalığı) Temsilcisi, s.68). Zira tereke temsilcisinin atanmasını amacı, mirasçılar vasıtasıyla terekenin idaresiyle ilgili olarak ortaya çıkan yetersizliğin ortadan kaldırılmasıdır. Ancak bu amaca başka yollarla zaten ulaşılmışsa tereke temsilcisinin atanmasına gerek yoktur. Doktrinde de aynı görüşler mevcuttur;

“…Tereke temsilcisi atanması bakımından şekli şartların sonuncusu, tereke temsilcisine ilişkin ihtiyacın başka şekillerde karşılanmamış olmasıdır. Gerçekten de tereke temsilcisinin atanmasıyla birlikte, mirasçılar vasıtasıyla terekenin idaresiyle ilgili olarak ortaya çıkan yetersizlik ortadan kaldırılmalıdır. Ancak BU AMACA BAŞKA YOLLARLA ZATEN ULAŞILMIŞSA, TEREKE TEMSİLCİSİ ATANMASINA GEREK YOKTUR. Dolayısıyla örneğin mirasbırakan tarafından MK. 550 vd. kurallarına göre bir vasiyeti yerine getirme görevlisi atanmışsa, artık tereke temsilcisi atanamaz. Yine MK 592’ye göre, terekenin resmen yönetilmesine karar verilmiş veya MK.632 vd. göre resmi tasfiye söz konusuysa, tereke temsilcisi atanmamalıdır. Çünkü bu hallerde tereke temsilcisinin yapacağı görevler, başkaları tarafından yapılmaktadır ve miras ortaklığının hareket yeteneğinin bulunmamasından söz edebileceğinden, yeni bir idareciye, yani tereke temsilcisine ihtiyaç bulunmamaktadır” (Prof.Dr.Oruç Hami ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s. 2575).

“…Mahkeme, yoksun mirasçının dahil olmadığı miras ortaklığı bakımından bir eylem yetersizliğinin mevcut olmadığını tespit ederse, tereke temsilciliğinin ve tereke temsilcisinin görevinin sona ermesine karar verir” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.94).

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi’nin 11.06.2021 Tarihli 2019/190 Esas 2021/864 Karar sayılı kararı; “…Miras ortaklığına temsilci atanmasının amacı miras ortaklığının temsili içindir. Somut olayda, Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/… esas sayılı dosyasında davalı …’in mirasçılarına husumet yöneltilmesiyle davada taraf oluşumu sağlanabilecektir. Dolayısıyla, miras ortaklığına temsilci atanmasını; başka bir anlatımla mirasçıların birlikte tasarrufta bulunmasını gerektirecek bir husus bulunmamaktadır. Bu nedenle, istemin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçeyle miras ortaklığına temsilci atanması doğru görülmemiştir” (Dr.Ahmet Cemal RUHİ, Tereke Davaları, s.1118).

Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 6.Hukuk Dairesi’nin 01.07.2021 Tarihli 2021/1268 Esas 2021/944 Karar sayılı kararında da tereke temsilcisi atanmasıyla varılmak istenen sonuca zaten ulaşılmışsa tereke temsilcisi atanmasına gerek olmadığı vurgulanmıştır; “…Gerçekten de tereke temsilcisinin atanmasıyla birlikte, mirasçılar vasıtasıyla terekenin idaresiyle ilgili olarak ortaya çıkan yetersizlik ortadan kaldırılmalıdır. Ancak BU AMACA BAŞKA YOLLARLA ZATEN ULAŞILMIŞSA, TEREKE TEMSİLCİSİ ATANMASINA GEREK YOKTUR. Son olarak kuşkusuz mahkeme her başvuru durumunda tereke temsilcisi atamakla yükümlü değildir.” (Dr.Ahmet Cemal RUHİ, Tereke Davaları, s.150).

Tüm bu hususlarla birlikte salt terekenin büyüklüğü ve dağınıklığı, miras ortaklığı bakımından bir yönetim yetersizliği doğurmadıkça tereke temsilciliği tesisine soyut tehlike üzerinden karineye dayalı olarak imkan tanımaz (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke Temsilcisi, s.70). Yine güven ilişkisinin sakatlanması, miras ortaklığının yönetimine olan olumsuz engelleyici etkisi ispatlanmadıkça tek başına tereke temsilcisi atanmasına imkan tanımaz. Dolayısıyla uygulamada hakim, mirasçıların tamamının menfaatlerini objektif olarak değerlendirilip, mirasçılar arasındaki ilişkiye müdahalenin gerekli olup olmadığına karar vermelidir (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.75). O halde mirasçılardan yalnızca birinin talebi üzerine diğer mirasçıların menfaatini ihlal eder şekilde tereke temsilcisi atanması talebinin reddi gerekir. Doktrinde de benzer görüş mevcuttur;

“…Salt terekenin büyüklüğü ve dağınıklığı somut olay bakımından miras ortaklığı bakımından bir yönetim yetersizliği (eylem yetersizliği (hareket kabiliyetsizliği)) doğurmadıkça tereke temsilciği tesisine soyut tehlike üzerinden karineye dayalı olarak imkan tanımaz” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.70).

“…Kanımca güven ilişkisinin sakatlanması, miras ortaklığının yönetimine olan olumsuz engelleyici etkisi ispatlanmadıkça tek başına tereke temsilcisi atanmasına imkan tanımaz. Verilen örnekte katıldığımız görüşe göre her bir mirasçı tek başına iradi temsilcisinin temsil yetkisini geri almaya yetkili olduğundan, yetkinin geri alınmasının elbirliği ile karar alma sürecini etkileyeceği (felç edeceği), örneğin temsil yetkisi alınan mirasçının yönetime ilişkin alınacak tüm kararlarda diğer mirasçıların aleyhine çözümleri destekleyeceği ispatlanmadıkça tereke temsilciliği tesisi mümkün olmayacaktır” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.75).

“…Sonuçta hakim, mirasçıların (miras ortaklığının) tamamının menfaatlerini – yoksa mirasçıların bir kısmının değil! – objektif olarak değerlendirilip, mirasçılar arasındaki ilişkiye müdahalenin gerekli olup olmadığına karar verilmelidir.” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.75).

Yargıtay 2.Hukuk Dairesi’nin 15.11.2007 Tarihli 2007/14592 Esas 2007/15804 Karar sayılı kararı; “…Mirasçıların birbirleri aleyhine dava açmalarını engelleyen hüküm yoktur. Onun için bir mirasçının, diğer hakkında dava açması için miras şirketine mümessil tayinini gerektirmez.”

Yine tereke temsilcisi atanmasını talep eden mirasçı veya mirasçıların, tereke temsilcisi atanmasını gerekli kılan sebepleri ve bu sebepleri ortaya koyan vakıaları somut delilleriyle birlikte hakime sunma zorunluluğu vardır (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.76). Nitekim miras ortaklığına temsilci atanmasıyla mirasçıların terekeye ilişkin yönetim ve temsil yetkileri sona erer ve bu yönüyle atama kararı, mirasçıların yönetim ve tasarruf haklarına ciddi bir müdahale anlamına gelir. İşte bu sebeple, miras ortaklığına temsilci atanmasını haklı kılacak koşullar oluşmadıkça, bu tedbire başvurmamak gerekir. Örneğin mirasçılar arası salt iç fikir uyuşmazlıkları ya da terekenin yönetilmesine ve işletilmesine ilişkin fikir ayrılıkları, temsilci atanması için yeterli değildir. Dolayısıyla mahkemece, münferit mirasçıların değil bir bütün olarak terekenin menfaati değerlendirilmeli ve objektif olarak böyle bir müdahalenin gerekli olup olmadığı araştırılmalıdır (Dr.Murat ORUÇ, Miras Ortaklığı Temsilcisi, s.33-34).

Önemi gereği tekraren belirtmek gerekir ki tereke temsilcisi atanmasında önemli olan nokta mirasçılar arası görüş ayrılıklarının, çekişmenin terekeyi olumsuz olarak etkileyip etkilemediğidir. Salt yan noktalara ilişki görüş ayrılıkları tereke temsilciliği tesisine imkan tanımaz (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.64). Ancak öğretide de vurguladığı üzere ve daha önce de ifade ettiğimiz gibi, salt mirasçılar arasındaki mirasın terekenin işletilmesi ve yönetimine ilişkin görüş ayrılıkları, terekenin yönetimi ve işletilmesi bakımından bir yetersizlik durumu (zafiyet), kısaca miras ortaklığını bakımından bir eylem yetersizliği (hareket kabiliyetsizliği) durumu yaratmadıkça, “tek başına tereke” temsilciliği tesisine imkan tanımaz (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortalığı) Temsilcisi, s.68). Yargıtay uygulaması ve doktrinde de benzer yönde görüş mevcuttur;

“…Burada önemli olan nokta mirasçılar arası görüş ayrılıklarının, çekişmenin terekeyi yönetimsiz bırakması, tereke değerlerini (özünü) ve getirilerinin elde edilmesini olumsuz olarak etkileyip etkilemediğidir. Salt yan noktalara ilişkin mirasçılar arasındaki görüş ayrılıkları tereke temsilciliği tesisine imkan tanımaz.” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.148).

“…Tereke temsilcisinin atanması, terekenin rasyonel bir şekilde korunması ve idaresi imkansız veya önemli ölçüde güçleşmişse söz konusu olmalıdır. Bu nitelikte olmayan örneğin mirasçılar arasındaki basit düşünce uyuşmazlıkları tereke temsilcisi atanması için yeterli değildir. Dolayısıyla mahkeme tereke temsilcisi atanması için ileri sürülebilecek nedenleri dikkatle incelemeli, terekenin gerçekten idaresinin imkansız veya oldukça güç olduğu durumlarda bu pahalı idare yöntemini tercih etmelidir.” (Prof.Dr.Oruç Hamdi ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2577-2580).

“…Peki mirasçıların paylaşmada anlaşmazlık yaşamaları bir tereke temsilcisi atanması için gerekçe oluşturabilir mi? Kanımca ileride göreceğimiz gibi, tereke temsilcisinin mirası paylaşmaya katılma veya paylaşmayı yapma yönünde bir yetkisi olmadığı, paylaşma bakımından tek yetkisinin hazırladığı paylaşma tasarısını mirasçılara sunmak olduğu göz önüne alındığında, hakimin paylaşmaya ilişkin uyuşmazlığa rağmen, “söz konusu uyuşmazlık terekenin yönetiminde esaslı bir yetersizlik meydana getirmiyorsa’’, tereke temsilciliği tesisi talebi reddedilmelidir.” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.73-74).

Tüm bu hususlarla birlikte tereke temsilcisi her durumda talep edilemez, talep edilmişse bile bu talebin reddine karar verilir. Bu kapsamda mahkeme her somut olayın özelliğine göre tereke temsilcisi atanmasının gerekli olup olmadığını değerlendirmelidir. Yoksa sadece münferit talepte bulunan mirasçının menfaatinin dikkate alınması yeterli değildir. Mahkeme tereke temsilci atanmasının ve miras ortaklığına müdahale edilmesinin gerekli olup olmadığını objektif bakımından denetlemelidir (Prof.Dr.Oruç Hamdi ŞENER, Tereke Temsilcisi Atanmasına İlişkin İlke ve Esaslar, s.2577). Örneğin tenkis veya ölüme bağlı tasarrufun iptali davasında söz konusu davaları açmaya sadece kişisel olarak mirasçılar yetkili olduğundan bu davalara ilişkin tereke temsilcisi atanması talebinin reddi gerekir (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke Temsilcisi, s.81). Yine muris muvazaasında tüm mirasçıların miras ortaklığına adına açacağı dava yanında alternatifi olarak mirasçılardan her birine her birinin miras payı oranında kendi adına da tapu sicilinin düzeltilmesi davası açma imkanı tanındığından, mirasçılardan biri veya bir kısmı adına tapu sicilinin düzeltilmesi talebinde bulunulmuşsa, artık bu dava bakımından tereke temsilciliği tesisine gerek yoktur (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke Temsilcisi, s.81). Özetle tereke temsilcisi, elbirliği mülkiyetine tabi bir terekede her talep durumunda atanması gereken bir hukuki müessese değildir. Mirasçılar arasında sırf diğer mirasçıları zor durumda bırakmak, diğer mirasçılara karşı yıldırma politikası izlemek amacıyla tereke temsilcisi talebinde bulunulması halinde bu talebin reddi gerekir. Öğreti ve Yargı uygulamasında da tereke temsilcisi atanması talebinin reddini gerektiren örnekler mevcuttur;

Yargıtay 2.Hukuk Dairesi’nin 05.04.2012 Tarihli 2011/14624 Esas 2012/8497 Karar sayılı kararı; “…bu dava mirasçılar arasında olduğundan muris muvazaasına dayalı miras payı oranında tapu iptal ve tescil davalarında davacının kendi payına hasren karar verileceğinden tüm mirasçıların birlikte dava açma zorunluluğunu öngören Türk Medeni Kanununun 640.madde hükmünün uygulanma olanağı bulunmadığından terekeye temsilci atanması zorunluluğu yoktur. Bu yön nazara alınmadan davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.”

Yargıtay 14.Hukuk Dairesi’nin 10.12.2015 Tarihli 2015/3849 Esas 2015/11406 Karar sayılı kararı; “…ne var ki, ..asliye hukuk mahkemesi’nin 2013/… esas sayılı muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davası mirasçılar arasında görülen bir dava olduğundan terekeye temsilci atanmasına gerek bulunmamaktadır. Dolayısıyla davacının bu davayı açmakta hukuki yararı mevcut olmadığından mahkemece talebin reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.”

“…Bu nedenle saklı paylı mirasçılardan bir kısmının tenkis veya ölüme bağlı tasarrufun iptali davası açtığı bir davada, davayı gören mahkeme bir ara karar ile tüm mirasçıların davaya katılması veya muvafakati alınmak üzere tereke temsilciliği tesisi ile tereke temsilcisinin atanması için kesin süre verse ve davada yer alan bir kısım mirasçı veya mirasçılar bu ara karara dayalı olarak tereke temsilciliği tesisine yönelik talepte bulunsa bile, yetkili Sulh Hukuk Mahkemesi, söz konusu talebi reddetmek zorundadır. Zira söz konusu davaları açmaya sadece kişisel olarak mirasçılar yetkilidir, tereke temsilcisi yetkili değildir” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke (Miras Ortaklığı) Temsilcisi, s.81).

“…Aynı şekilde muris muvazaasında Yargıtay’ın hatalı uygulaması, tüm mirasçıların miras ortaklığına adına açacağı dava yanında alternatifi olarak mirasçılardan her birine her birinin miras payı oranında kendi adına da tapu sicilinin düzeltilmesi davası açma imkanı tanıdığından, mirasçılardan biri veya bir kısmı adına (veya adlarına) tapu sicilinin düzeltilmesi talebinde bulunulmuşsa, artık bu dava bakımından tereke temsilciliği tesisine gerek yoktur. Sulh hukuk mahkemesi söz konusu tereke temsilciliği talebini reddetmek zorundadır” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke Temsilcisi, s.81).

Konuya bu çerçevede bakıldığında tereke temsilcisi atanması istemli davalarda yargılamaya katılan diğer mirasçılar da tereke temsilcisine ilişkin öneride bulunabilir. Mahkeme olası itirazlardan kaçınmak için mirasçıların önerilerini değerlendirir, uygun bulursa adaylardan birini ya da birkaçını tereke temsilcisi olarak atayabilir (Dr.Murat ORUÇ, Miras Ortaklığı Temsilcisi, s.46). Bu kapsamda mirasçılardan birinin miras ortaklığına temsilci olarak atanabilmesi kural olarak mümkündür. Yargıtay da mirasçıların miras ortaklığına temsilci olarak atanabileceği görüşündedir (Dr.Murat ORUÇ, Miras Ortaklığı Temsilcisi, s.46). Yargıtay uygulaması ve doktrinde de mirasçılar arasından tereke temsilcisi atanabileceği vurgulanmıştır;

Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin 16.12.2019 Tarihli 2018/3161 Esas 2019/5566 Karar Sayılı İlamında da mirasçılar arasından tereke temsilcisi atanabileceği belirtilmiştir; “…Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya ve tüm dosya kapsamına göre; Konya 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2016/… esas sayılı dosyası ile dava açıldığı, mahkemece 2017/… karar ve …/2017 tarihli ilamıyla miras ortaklığını Konya 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/… esas sayılı dosyasında temsil etmek üzere DAVACI MİRASÇI …’NİN TEREKE TEMSİLCİSİ OLARAK ATANMASINA VE GÖREVLENDİRİLMESİNE KARAR VERİLDİĞİ, …”

“…Hatta Yargıtay kararlarına da yansıdığı gibi, diğer mirasçılarla bir menfaat çatışması olmadığı ölçüde birden fazla mirasçı birlikte tereke temsilcisi olarak atanabilir” (Prof.Dr.Mustafa Alper GÜMÜŞ, Tereke Temsilcisi, s.149).

SONUÇ OLARAK; tereke temsilcisi atanabilmesi için ortada bir miras ortaklığının bulunması gerekir. Şayet mirasçılar arasındaki terekeye konu malvarlığı üzerinde miras ortaklığı sonlanmışsa, miras paylaşılmışsa ya da paylı mülkiyete geçilmişse terekeye temsilci atanması mümkün değildir. Gerçekten de kanun koyucunun tereke temsilcisine dair düzenlemesindeki amacı yalnızca mirasçılar vasıtasıyla terekenin idaresiyle ilgili ortaya çıkan yetersizliği ortadan kaldırmaktan ibarettir. Ancak bu amaca başka yollarla zaten ulaşılmışsa, tereke temsilcisi atanmasına gerek yoktur. Yine doktrinde de ifade edildiği üzere tereke temsilcisi atanması bakımından şekli şartlardan birisi, tereke temsilcisine ilişkin ihtiyacın başka şekillerde karşılanmamış olmasıdır. Şayet terekenin idaresiyle ulaşılmak istenen amaca başka yollarla zaten ulaşılmışsa, artık tereke temsilcisi atanması mümkün değildir. Tüm bu hususlarla birlikte salt terekenin büyüklüğü ve dağınıklığı, miras ortaklığı bakımından bir yönetim yetersizliği doğurmadıkça tereke temsilciliği tesisine soyut tehlike üzerinden karineye dayalı olarak imkan tanımaz. Yine güven ilişkisinin sakatlanması, miras ortaklığının yönetimine olan olumsuz engelleyici etkisi ispatlanmadıkça tek başına tereke temsilcisi atanmasına imkan tanımaz. Dolayısıyla uygulamada hakim, mirasçıların tamamının menfaatlerini objektif olarak değerlendirilip, mirasçılar arasındaki ilişkiye müdahalenin gerekli olup olmadığına karar vermelidir. Ayrıca tereke temsilcisi atanmasını talep eden mirasçı veya mirasçıların, tereke temsilcisi atanmasını gerekli kılan sebepleri ve bu sebepleri ortaya koyan vakıaları somut delilleriyle birlikte hakime sunma zorunluluğu vardır. Nitekim miras ortaklığına temsilci atanmasıyla mirasçıların terekeye ilişkin yönetim ve temsil yetkileri sona erer ve bu yönüyle atama kararı, mirasçıların yönetim ve tasarruf haklarına ciddi bir müdahale anlamına gelir. İşte bu sebeple, miras ortaklığına temsilci atanmasını haklı kılacak koşullar oluşmadıkça, bu tedbire başvurmamak gerekir. Konuya bu çerçevede bakıldığında tereke temsilcisi atanması istemli davalarda yargılamaya katılan diğer mirasçılar da tereke temsilcisine ilişkin öneride bulunabilir. Mahkeme olası itirazlardan kaçınmak için mirasçıların önerilerini değerlendirir, uygun bulursa adaylardan birini ya da birkaçını tereke temsilcisi olarak atayabilir. Bu kapsamda mirasçılardan birinin miras ortaklığına temsilci olarak atanabilmesi kural olarak mümkündür. Yargıtay da mirasçıların miras ortaklığına temsilci olarak atanabileceği görüşündedir.